Tìm hiểu trục các đăng ô tô trong truyền động

Trong quá trình di chuyển, trục các đăng ô tô là bộ phận đảm bảo chuyển động quay giữa các trục. Vậy bộ phận này có cấu tạo như thế nào, nguyên tắc hoạt động ra sao, đừng vội bỏ qua bài viết dưới đây để tìm hiểu rõ ràng hơn về trục các đăng nhé!

1. Trục các đăng ô tô là gì?

Điều gì sẽ xảy ra khi sử dụng một ống thép cứng để nối giữa hộp số và cầu sau của xe thay cho truyền động các đăng. Lúc này, cầu sau sẽ dao động theo nhiều phương khác nhau và tạo ra lực xoắn, kéo tác động lên ống thép. Sau một thời gian, ống thép sẽ nhanh chóng bị phá hủy, đứt gãy làm gián đoạn quá trình truyền lực.

Để giải quyết tình trạng này, người ta đã bố trí lắp đặt trục các đăng ô tô sao cho công suất truyền từ hộp số đến bộ vi sai được êm dịu. Đây là bộ phận dẫn truyền mô - men và lực giữa các cụm đặt cách xa nhau hoặc cụm của hệ thống có vị trí dễ thay đổi khi hoạt động. Nhờ đó toàn bộ kết cấu của máy móc sẽ luôn duy trì sự dẻo dai và bền bỉ.

Trục các đăng ô tô là bộ phận đảm bảo cho công suất truyền từ hộp số đến bộ vi sai được êm dịu

2. Cấu tạo của trục các đăng ô tô

Trục các đăng xe tải hay trục các đăng trên ô tô đều có cấu tạo giống nhau, bao gồm hai phần chính là:

Phần trục:

Thông thường trục các đăng là một ống thép được làm từ cacbon, nhẹ nhưng đủ sức để chống lại lực cong và xoắn. Với thiết kế dạng liền, ở hai đầu bộ phận này sẽ có hai khớp nối để hình thành nên các khớp đăng.

Do tổng chiều dài mỗi đoạn của trục lớn nên khi quay ở tốc độ cao, trục sẽ có xu hướng cong và rung động mạnh khiến xe mất cân bằng.

Vì vậy trục các đăng xe tải, xe ô tô hiện nay đã được chế thành loại có 3 khớp nối. Với chiều dài mỗi đoạn trục ngắn hơn nên độ cong và rung động tạo ra khi quay tốc độ cao cũng giảm dần.

Để đỡ hai phần của trục các đăng ô tô, người ta sáng chế ra ổ đỡ giữa. Bộ phận này được che chở bởi một ống lót cao su và được lắp vào thân xe bằng một giá đỡ. Nhờ đó mà độ rung, tiếng ồn từ trục đến khung xe được giảm đến mức tối thiểu.

Trục các đăng ô tô là một ống thép được làm từ cacbon, nhẹ nhưng đủ sức để chống lại lực cong và xoắn

Khớp các đăng:

Khớp các đăng là bộ phận có nhiệm vụ triệt tiêu những biến đổi về góc, phát sinh trong quá trình di chuyển khi vị trí bộ vi sai và hộp số thay đổi. Dưới đây là những khớp các đăng thường được sử dụng như:

• Khớp các đăng kiểu chữ thập: có cấu tạo đơn giản, một chạc được hàn vào trục các đăng và chạc còn lại thì được gắn liền vào một bích nối hoặc khớp trượt. 

• Khớp các đăng mềm: được làm bằng cao su, góc biến đổi rất nhỏ nên có tác dụng giảm độ rung và tiếng ồn.

• Khớp các đăng có tốc độ không đổi: So với những loại trên thì khớp nối có tốc độ không đổi truyền động mô-men êm dịu nhưng cũng đắt tiền hơn.

Khớp các đăng là bộ phận có nhiệm vụ triệt tiêu những biến đổi về góc, phát sinh trong quá trình di chuyển khi vị trí bộ vi sai và hộp số thay đổi

3. Phân loại truyền động trục các đăng

Dựa vào các tiêu chí dưới đây, truyền động trục các đăng ô tô có thể được phân thành nhiều loại khác nhau như:

Kết cấu trục các đăng:

Tùy thuộc vào vị trí lắp đặt, mà người ta sẽ sử dụng trục rỗng hay đặc:

• Trục rỗng thường được đặt ở giữa hộp số và hộp giảm tốc cầu ở các loại xe tải, xe có động cơ đặt ở phía trước nhưng dẫn động ra cầu sau. Ưu điểm của loại trục này là nhẹ, có thể thay đổi được độ dài. Tuy nhiên kích thước của trục khá lớn nên chỉ thích hợp cho những xe không bị giới hạn về mặt không gian.

• Trục đặc chủ yếu được lắp ở vị trí nối giữa hộp giảm tốc cầu với bánh xe. Với đặc tính nhỏ gọn, không chiếm quá nhiều không gian nhưng loại trục này không thay đổi được độ dài.

Trục rỗng thường nhẹ, có thể thay đổi được độ dài và kích thước lớn nên chỉ thích hợp cho những xe không bị giới hạn về mặt không gian

Đặc tính tốc độ gốc của khớp các đăng:

Trường hợp dựa vào đặc tính tốc độ gốc, khớp các đăng được chia thành hai loại sau:

• Khớp các đăng đồng tốc: thường được lắp đặt ở những nơi có không gian hạn chế. Những bộ truyền động sử dụng khớp các đăng đồng tốc chủ yếu có một trục ra, một trục vào và một khớp. Loại khớp này có cấu tạo đơn giản, hiệu suất truyền động cao, êm dịu. Tuy nhiên khớp có giá thành cao do sản xuất từ vật liệu tốt, đảm bảo độ chính xác kỹ thuật.

• Khớp các đăng khác tốc: có kết cấu đơn giản, góc thay đổi mô - men lớn, giá thành rẻ. Tuy nhiên loại khớp này cần kết hợp với một khớp khác tốc nữa nhằm đáp ứng yêu cầu của bộ truyền động.

Số lượng khớp các đăng:

Truyền động trục các đăng ô tô cũng được phân loại theo số lượng khớp:

• Loại đơn: là bộ truyền động chỉ có một khớp duy nhất, thường được sử dụng trong khớp các đăng đồng tốc.

• Loại kép: là bộ truyền động được sử dụng trong việc truyền mô men xoắn giữa hai cụm. Số lượng khớp các đăng khác tốc được sử dụng là số chẵn hoặc kết hợp giữa khớp các đăng khác tốc và đồng tốc.

Hy vọng với những thông tin mà chúng tôi vừa cung cấp, bạn đã hiểu rõ hơn về cấu tạo của trục các đăng ô tô. Để mọi chi tiết máy đều hoạt động ăn khớp, quá trình vận hành của xe diễn ra một cách thuận lợi, bạn nên lắp đặt trục các đăng phù hợp.